Tussen afdronk en nasmaak

De omgeving van Kaapstad is prachtig. Het landschap is uiterst gevarieerd. Dicht op elkaar vind je laagvlakten, stranden, heuvels en bergen. De struisvogel leeft er vlak naast de pinguïn. De glooiende wijnvelden van Stellenbosch, de surfstranden van Muizenberg, Cape Point, Table Mountain National Park, Houtbay en niet te vergeten de schitterende stad zelf – allemaal werelden op zich. Voor elke toerist wat wils.

En wat te denken van de Kaapse wijnen! Nog zo’n wereld op zich. Gelukkig zit Tracy in de wijnhandel en heeft Sander een eigen wijnkelder. Hij kan bovendien verrukkelijk over wijn vertellen. Tel uit je winst. Groot Constantia Gouverneurs Reserve, Stellenbosch Kleine Zalze – zelden zulke lekkere wijnen gedronken. Een afdronk tot in mijn nieren!

Nu ben ik beslist geen fijnproever. Gedurende een groot deel van mijn leven at en dronk ik onder het motto ‘Veel is lekker’. Ik heb deze dagen te midden van de heerlijke wijn geworsteld met het onderscheid tussen – laat ik maar zeggen – afdronk en nasmaak. Daarbij schrijf ik de afdronk geheel toe aan de eigenschappen van de wijn. Maar in de nasmaak wordt de afdronk vertroebeld door allerhande suggestie die uit mezelf voortkomt.

In de West-Kaap heerst de koele invloed van de Atlantische Oceaan naast de meer tropische van de Indische Oceaan. Het resultaat is een diversiteit aan klimaten. In de directe omgeving van Kaapstad kan het weer van plaats tot plaats variëren. Op sommige plekken beleef je vier seizoenen op één dag.

Beide oceanen ontmoeten elkaar aan de zuidkust. Waar het zeewater en de luchtstromen elkaar ontmoeten, kan het er onstuimig aan toe gaan. Menig schip is voor de kust vergaan. Niet voor niets werd Cape Point in het verleden ook wel Cape of Storms genoemd. De bekendste naam van deze gevaarlijke plek is echter Cape of Good Hope.

In het dagelijks leven zien we vaker dat de vermenging van verschillende werelden (of invloedsferen) niet zonder wrijving verloopt. Voor Zuid-Afrika is dit sinds de jaren negentig een ervaringsfeit. Tot aan de afschaffing van de apartheid heeft men getracht de verschillende werelden van elkaar te scheiden.

De omgeving van Kaapstad is prachtig. Kaapse wijnen zijn heerlijk. Maar sinds mijn bezoek aan District Six, Langa en Kayelitscha heb ik bij dit alles een vreemde nasmaak. Het heeft te maken met de scheiding tussen de eerste en de derde wereld. Het van nabij aanschouwen hiervan heeft een en ander in mij opgeroepen en mijn smaak beïnvloed.

Ik ben bang dat ik aan het eind van deze trip de algehele afdronk niet op waarde heb kunnen schatten. Nu ik weer thuis ben, voel ik de noodzaak om zaken te scheiden – of misschien wel te integreren. Om welke zaken gaat het dan?  

Ik ben verontwaardigd over de segregatie – in die zin dat mensen kennelijk onwaardig zijn in elkaars ogen. Maar wie is hier onwaardig? Zijn dat de zwarten en kleurlingen hier – de blanken hier – alle Zuid-Afrikanen – voor of na de afschaffing van de apartheid? Of zijn we allemaal in zekere zin onwaardig – daders, slachtoffers en toeschouwers? Heb ik wel de bevoegdheid om te oordelen – te veroordelen of te idealiseren? Ik ontkom er niet aan om hier over na te denken.

Nu wil ik de lezer die me tot dusverre gevolgd is hiermee niet vermoeien. Dus voor hen die het onderhand welletjes vinden: deze trip was er een van de buitencategorie – een die regelmatig buiten mijn vertrouwde denkkaders viel. Eentje die ik niet licht zal vergeten. Dikwijls heb ik genoten en soms gehuiverd. Indrukwekkend! Ik sluit af met nog enkele foto’s van Kaapstad en omgeving. Ik ben weer thuis – in mijn vertrouwde huis.